Afrikaans het nie van oorsee gekom nie
Oorspronklike plasing April 22, 2015
Met
Afrikaans nou ook in die apartheid-arena, veral onder diegene wat Afrikaans op
skole- en veral op universiteitsvlak wil inkort, wil mens eerder die
teenstrydigheid van dr Michael le Cordeur, ‘n direkteur van die Afrikaanse
Taalraad, se stelling aanvat dat Langenhoven se uitlating “Afrikaans die
grootste enkele prestasie is wat nie saam met die witman van oorsee af gekom
het nie.”
Volgens Le Cordeur (self Afrikaanssprekend)
“stigmatiseer hierdie stelling Afrikaans as die taal van die regering en die
taal van die verdrukker, veral omdat Afrikaans op rassegrondslag bevorder is.”
(Beeld, Donderdag 16 April 2015).
CJ Langenhoven is op 12 Augustus 1873 in die
Ladismith omgewing in die Wes-Kaap gebore, lank voordat die Britte die hele
Suid-Afrika gekoloniseer het. Hy is op 15 Julie 1932 in Oudtshoorn oorlede,
lank voordat DF Malan die Brits geöriënteerde Smuts in ‘n verkiesingstryd
verslaan het. Met ander woorde, lank voor die dae van apartheid wat aanmekaar
teen die Afrikaner se kop gegooi word.
Gedurende hierdie tyd het die Britse regering
die basis van apartheid gelê en is Afrikaans ook op ‘n stadium op skolevlak
verbied, met die Britte wat Afrikaans wou uitroei en dit vervang met Engels as
onderrig- en gebruikstaal.
Almal besef dat, alhoewel Nederlands die basis
van Afrikaans daar gestel het, was Langenhoven heeltemal korrek deur te sê dat
Afrikaans nie saam met die witman van oorsee af gekom het nie. Alhoewel die
groep wat hulle as Afrikaners in hierdie deurmekaar land geïdentifiseer het,
was Afrikaans hierdie groep se spreektaal, maar het hulle steeds Nederlands as
skryftaal en as taal van die Bybel gebruik.
Hierdie Afrikaans het sy ontstaan baie dekades
vroeër gehad as die taal waarmee die Maleiers en ander gekleurde inwoners van
die Kaap, as huishulpe/slawe van die wit bevolking, wat op daardie stadium nog
wesenlik Hollands as taal gebruik het, te kommunikeer.
Terwyl Afrikaans stadig maar seker ontwikkel het
tot ‘n volwaardige taal, het Engels nie veel van ‘n rol gespeel nie. Afrikaans
is dus een van die min nuwe produkte van dié nuwe land wat hier aan die
Suidpunt van Afrika ontwikkel het tot ‘n taal met sy eie reëls, woordeboeke en
alles wat nodig is om dit te laat ontwikkel as ‘n taal waarin studente tot op
die hoogste vlak van onderwys onderrig kon ontvang.
Dit is die taal wat derde lê op die lys van
mense wat die taal magtig is in Suid-Afrika. Dit lewer die meeste koerante en
tydskrifte op en is ‘n gewilde skryftaal, met bekroonde skrywers, digters en
liedjieskrywers. Dit is net jammer dat dit al wil blyk asof selfs die sprekers
van Afrikaans wil terugkeer na die tydperk toe die Britte Suid-Afrika en sy
inwoners wou verengels.
Afrikaans het geen eksklusiwiteit dat dit slegs
aan een etniese groep behoort nie. Dit is vir die gebruikers van die taal,
ongeag kleur of etnisiteit, om homself op alle vlakke in Afrikaans te laat
geld. Of dit nou die verhoog is, skrywers en onderwysers. Afrikaans is ‘n
lewende taal en die wat vir hom lief is, sal nie sy kinders met Engels as
huistaal grootmaak nie, omdat hy kwansuis skaam is dat sy kind nie goed op
skool sal presteer nie.
Dis verbasend hoe maklik jongmense ‘n ander taal
kan aanleer
sonder om sy eie huistaal af te skeep. Almal van ons Afrikaanssprekendes wat
gevorderde onderrig ontvang het, moes in baie gevalle op Engelse, Duitse en
selfs Griekse handboeke of watter taal ook al staatmaak as aanvullende leerstof.
Self moes ek gedurende my jare as jong tegnikus
in die tegniese ontwerpseksie van Atlas Vliegtuigkorporasie, Italiaans aanleer
om die tegniese handleiding van die Impala, wat deur Macchi in Italië ontwerp
is, onder die knie te kry. Dit het my in staat gestel om die sterkteberekeninge
van die verskillende vliegtuigkomponente te kon ontleed. Dit nieteenstaande die
feit dat die onderrig wat ek ontvang het totaal in Afrikaans geskied het, met
hier en daar so ‘n stukkie Engelse vertaling tussenin.
Behoed ons daarvan dat ons nie ons taal of vlag gebruik om teen mekaar te veg nie. Dink voordat jy stem.