Kuns, godsdiens en daai Olimpiese openingstoneel
Met erkenning aan die skrywer – Bettina Wyngaard en met dank aan vergunning aan Litnet se Nuusbrief wat die rubriek op 29 Julie 2024 geplaas het.
Het jy geweet Olympus was die woonplek van die gode en die plek waar Zeus se troonkamer was? Het jy geweet dat die Olimpiese Spele aanvanklik gehou was om Zeus, koning van die Griekse gode, te eer, en dat atlete tot hom gebid het voordat hulle deelgeneem het?
Het jy geweet dat tydens elke Olimpiese Spele 100 beeste as slagoffers en brandoffers vir Zeus geoffer is?
Nader aan ons tyd: Het jy geweet dat literatuur, musiek, skilderkuns, argitektuur en beeldhouwerk tussen 1912 en 1948 Olimpiese items was?
Wat probeer ek met hierdie historiese feite sê?
Godsdiens en kuns was altyd deel van die Olimpiese Spele, en dalk het die Franse hierdie jaar daarin geslaag om ons daaraan te herinner.
Hulle grootste fout was nie dat hulle Christendom oneer aangedoen het nie, dis dat hulle die diepte van skynheiligheid en die absolute gebrek aan basiese ingeligtheid van mense onderskat het.
Snoop Dogg en Pharrell Williams het die Olimpiese fakkel gedra. Dis nie vreemd of nuut nie. In 1992 het Marián Aguilera, een van my gunsteling- Spaanse aktrises, die fakkel in Barcelona gedra.
Celine Dion se triomfantelike terugkeer na die verhoog is simbolies van alles wat ons van die Olimpiese gees verwag.
Waarom dan die omstredenheid oor een toneel uit vele by die opening in Parys?
Daar was tog dansers wat op dakke gedans het, ’n sweefstokarties wat meters hoog in die lug bo die strate van Parys gebalanseer het, rookmasjiene, en heelwat meer wat dit in die gietende reën ’n absolute skouspel gemaak het.
Boonop is dieselfde mense wat kla oor die feit dat die Christelike geloof aangeval is, baie min gepla wanneer ander gelowe, soos die Moslem-geloof, die spot mee gedryf word. En wie is die groepe wat die meeste verontreg was, en luidkeels beswaar gemaak het?
Heel eerste was dit die Katolieke biskoppe, hulle wat nie dieselfde graad van verontwaardiging kan optower wanneer daar gepraat word oor die seksuele misdrywe van priesters teenoor kinders nie.
Een of twee diktators het ook stem dik gemaak, hulle wat hulle skuldig maak aan menseregtevergrype van die ergste graad.
Wat was die toneel? ’n Diverse groep word uitgebeeld waar hulle aan ’n feesmaal deelneem. Onder andere is daar ’n blou man wat Dionusos, die god van drank en vrugbaarheid, verteenwoordig.
Een interpretasie van die toneel is dat dit die Olimpiese ideaal van omarming van diversiteit uitbeeld.
’n Ander, meer problematiese interpretasie is dat dit ’n bespotting maak van Da Vinci se uitbeelding van die Laaste Avondmaal, ’n kunswerk wat meer as 1 000 jaar na die gebeurtenis gemaak is.
Die kanse dat Jesus en sy dissipels almal aan een kant van die tafel sou gesit het, en nie rondom die tafel nie, is bitter skraal. Da Vinci het dit so uitgebeeld sodat hy die gesigsuitdrukkings en liggaamstaal van elke persoon teenwoordig beter kon uitdruk.
En die kanse dat daar nie vroue sou gewees het om hulle te bedien nie, is minder as nul. Boonop het Da Vinci onder invloed van die denke van die tyd Jesus en sy genote as wit, Westerse mans in relatiewe weelde uitgebeeld.
Die skildery is nie histories akkuraat nie. Da Vinci was nie daar nie, dus kon hy nie enigiets akkuraat uitbeeld nie. Die skildery is sy verbeeldingsvlug van wat kon gewees het. Maar Da Vinci het ook nie voorgegee dat hy ’n akkurate toneel uitbeeld nie.
Selfs al was die uitsluitlike doel van daardie toneel om die spot te dryf met ’n skildery, ’n interpretasie wat nie sonder meer aanvaar kan word nie, hoekom is dit erger as wanneer ’n korrupte politikus soos Donald Trump Bybels teken asof hy die skrywer was?
En as die spot dryf met ’n skildery as godslasterlik beskou word, beteken dit dan dat die skildery as goddelik beskou word?
In elke weergawe van die Bybel wat ek nog ooit onder oë gehad het, is daar ’n spesifieke gebod in die Tien Gebooie wat sê: “Jy mag geen ander gode voor my aangesig hê nie. Jy mag vir jou geen gesnede beeld of enige gelykenis maak van wat bo in die hemel is, of van wat onder op die aarde is of van wat in die waters onder die aarde is nie.”
My wens is dat elke persoon wat nou so opstandig is omdat hulle oortuig is dat hulle geloof aangeval word, net een week lank elke les wat Jesus in die vier Evangelies predik, sal uitleef.
Hulle sal vir die armes sorg; hulle sal oorloë staak; hulle sal hul naaste liefhê; hulle sal nie steel of egbreuk pleeg of moor of skinder nie.
Dit sou ons wêreld oornag omkeer.
Maar dis mos makliker om te oordeel as om waarlik Christenskap uit te leef soos Jesus dit wou hê, of hoe?
(Foto: Internet)