Mosambiek: SADC se onbetrokkenheid aangespreek

’n Professor in Internasionale Wet verbonde aan die Universiteit van Johannesburg, professor Hennie Strydom, het die lande verbonde aan die Suider-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap (SADC) aangespreek oor hul onbetrokke houding teenoor die situasie in Mosambiek waar ’n militante rebellegroep, wat kontak het met die Islamietiese Staat, verlede week Woensdag, tydens ’n gewapende aanval beheer oor die strategiese dorp Palma in die noord-ooste van Mosambiek geneem het.

Die dorp gaan die kern vorm van nuwe gasbronne wat daar ontgin word. ’n Franse maatskappy is vir die ontwikkeling van die gasbronne verteenwoordig en verskeie buitelanders, onder andere Suid-Afrikaners en Britse onderdane, is daar werksaam.

Al die werkers het tydens die aanval gevlug en skuiling in ’n hotel gevind terwyl honderde inwoners van die dorp van sowat 75 000 mense, na die strande gevlug het in die hoop om met ’n boot voor die rebelle weg te vlug.

Geen amptelike syfers is verskaf nie, maar dit aanvaar word dat baie mense reeds in die aanval omgekom het. Een van die probleme is dat al die rebelle in militêre uitrustings geklee is wat uitkenning met regte soldate bemoeilik.

Volgens Strydom hou hierdie voorval in Mosambiek ’n sekuriteit-risiko vir al die lande wat aan Mosambiek grens in. “Mens sou verwag dat die SADC hierdie as ’n prioriteit sou beskou.”

“Inplaas hiervan,” sy hy, “lyk dit asof daar geen doeltreffende ingryping is om die situasie uit te sorteer nie, en dit sluit in die Mosambiekse regering.”

Strydom waarsku verder dat die situasie na naburige lande mag oorspoel.

Hy sê dat indien hierdie situasie nie vinnig uitgesorteer word nie, gaan die streek sit met ’n ernstige situasie wat al die omliggende lande gaan beïnvloed, veral as massas vlugtelinge die situasie in Mosambiek wil ontvlug en eenvoudig die grense na buurlande oorsteek.

Die beskerming van burgerlikes is op hierdie stadium die verantwoordelikheid van Mosambiek aangesien die geweldpleging op hulle grond plaasvind. Deurdat Suid-Afrikaanse burgers deur die geweldpleging geraak word, is dit logies dat die land belang het wat daar aan die gebeure is.

Volgens die Departement van Internasionale verhoudings en samewerking is ’n 24-uur operasionele sentrum op die been gebring om vas te stel hoeveel Suid-Afrikaners deur die aanvalle geraak word.

Strydom wys ook daarop dat die Suid-Afrikaanse regering slegs op uitnodiging van die Mosambiekse regering betrokke kan raak. Volgens hom sal dit beter wees indien die SADC lande in samewerking met die Mosambiekse regering ’n gesamentlike poging aanwend, maar reken ook dat nog niks van hierdie aard blykbaar oorweeg word nie, wat baie sê oor die erns van die SADC oor die hele aangeleentheid.

Volgens hom kon die Afrika-kontinent as geheel, nog nooit ’n konfliksituasie hanteer nie.